امور درسی یکی از مهمترین فعالیتهاست که اهمیت زیادی در سایر جنبههای زندگی دارد. بر این اساس انجام این فعالیت مهم به نحو احسن بطوری که نتایج خوب و عالی در بر داشته باشد اهمیت زیادی پیدا میکند. هیچ کاری بدون برنامه ریزی فعالیتی کامل نخواهد بود. بویژه مسائل درسی و تحصیلی بیشتری دارند، مدت زمان در آنها مهم است و … فواید برنامه ریزی تحصیلی به روشن شدن اهداف کمک میکند. زمانی که فرد اقدام به تهیه یک برنامه تحصیلی برای خود میکند توجه بیشتری به اهداف برنامه مبذول میدارد. و این کمک میکند تا شناخت بیشتری از اهداف پیدا کند و آنها را دسته بندی میکند. اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت را تشخیص دهد و هیچیک را فدای دیگری نکند. از اتلاف وقت جلوگیری میکند. همچون سایر امور زندگی مسائل تحصیلی نیز از لحاظ تنظیم وقت و زمان دارای اهمیت هستند. برنامه ریزی به فرد کمک خواهد کرد، استفاده مفیدتری از مدت زمانی اختیار بکند و از اتلاف وقت خود جلوگیری نماید. مسأله وقت در برخی موارد تحصیلی همچون نزدیکی امتحانات و در حین برنامه ریزی برای کنکور اهمیت شایان توجهی دارد. از دست دادن وقت برابر خواهد بود با از دست دادن بسیاری از موفقیتها در آینده. از اتلاف انرژی جلوگیری میکند. استفاده از یک برنامه ریزی استاندارد و با اصول صحیح علمی به فرد کمک خواهد کرد انرژی و توان ذهنی خود را بیهوده به هدر ندهد. در این نوع برنامه ریزیهای استاندارد عمدتا روشهای مفیدی مورد استفاده قرار میگیرد که موجب خواهد شد، فرد بیشترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آن جلوگیری کند. به یک مثال توجه کنید، در برنامه ریزی تحصیلی بر مبنای یافتههای روانشناسی اصل در نظر گرفته میشود، با این محتوا که بعد از مدتی (حدود 45 دقیقه) بعد از شروع مطالعه و یادگیری منحنی یادگیری بسیار پائین میآید، بطوری که فرد یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت، مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این قبیل ، فرد برنامه ریزی تحصیلی خود را طوری انجام میدهد تا هر 45 دقیقه یکبار استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی شروع به یادگیری نماید. اصول صحیح برنامه ریزی تحصیلی اهداف خود را روشن کنید. برای برنامه ریزی در کلیه امور باید اهداف دقیق و روشنی داشته باشید. این مسأله در برنامه ریزی تحصیلی حائز اهمیت فراوانتری است. برای خود روشن کنید اهداف بلند مدت شما کدامها هستند، اهداف کوتاه مدت کدامها هستند: مثلا: هدف بلند مدت: قبولی در کنکور کارشناسی ناپیوسته دانشگاه سراسری امسال هدف کوتاه مدت: مطالعه فلان دروس در این ماه یا در این هفته اهداف خود را زمان بندی کنید. زمان دقیقی برای هر یک از اهداف کوتاه مدت تعیین کنید. مثلا تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمام خواهید بود. مطالعه دروس را به صورت موازی انجام دهید برخی افراد از شیوه مطالعه تک درسی استفاده میکنند. مثلا یک هفته برای یک درس. این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهش بازده یادگیری در آنها میشود. توصیه میگردد به جای روش تک درسی از شیوه موازی استفاده کنند. به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب کنند و مطالعه کنند. به این ترتیب خواهند توانست از خستگی ذهنی جلوگیری کنند. هر چقدر تنوع در زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد به همان اندازه از خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد. به برنامههای زیر با تنوعهای متفاوت توجه کنید مطالعه درس ذخیره و بازیابی اطلاعات ، ساختمان داده ها و ادبیات در یک هفته شامل 2 روز اول ذخیره و بازیابی اطلاعات ، 2 روز دوم ساختمان داده ها ، 2 روز سوم ادبیات ، مطالعه درس ذخیره و بازیابی اطلاعات ، ساختمان داده ها ، ادبیات در یک هفته شامل صبح ، ذخیره و بازیابی اطلاعات – ظهر ، ساختمان داده ها – عصر ، ادبیات توجه کنید که برنامه ریزی دوم از لحاظ تنوع مناسبتر است، چون در یک روز 3 درس مورد مطالعه قرار میگیرد، در حالیکه در روش اول هر 2 روز یک درس و این احتمال بیشتری دارد که موجب خستگی ذهنی شود. تناسب میان دروس را رعایت کنید در برنامه ریزی برای مطالعه دروس خود تناسب ، مسأله مهمی است. به عبارتی تنوع در انتخاب دروس نیز مهم است، انتخاب درسهای ذخیره و بازیابی ، ساختمان داده ها ، ریاضی در یک مدت زمان مشترک کارآیی خوبی نخواهد داشت. شیوه مطالعه این دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری به همراه خواهد داشت. همه آنها با انواع فرمولها سر و کار دارند و این تداخل مطالب را پیش خواهد آورد. بنابراین بهتر است از چنین ترکیبی استفاده کنید: ذخیره و بازیابی ، ادبیات ، ساختمان داده ها ، استفاده کنید. استراحت را در برنامه ریزی خود فراموش نکنید در مطالعه تمام وقت خود مثلا زمانیکه برای کنکور یا برای امتحانات برنامه ریزی میکنید علاوه بر استراحتی که هر 45 دقیقه یکبار و به مدت یک ربع برای خود در نظر میگیرند، هر چند ساعت یکبار مدت زمان طولانیتری برای استراحت مثلا نیم ساعت تا 45 دقیقه در نظر بگیرید و استراحت طولانیتری برای پایان هر مقطع زمانی (مثلا یک هفته ، یک ماه) و شروع مقطع در نظر داشته باشید. به عنوان مثال دانشجو ای که برای یک هفته خود مطالعه درس ذخیره و بازیابی و ادبیات را انتخاب کرده است، بطوری که هر روز صبح ذخیره و بازیابی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات میپردازد. در فاصله هر 45 دقیقه مطالعه ، یک ربع استراحت میکند و هر 3 چهل و پنج دقیقه یک استراحت 45 دقیقهای برای خود دارد. در پایان هفته که بعد از ظهر جمعه را در نظر گرفته است بطور کامل به استراحت می پردازد تا هفته بعد را برای مطالعه ریاضی و اندیشه در نظر گرفته است با انرژی بیشتری شروع کند. تست زنی در منزل 1- تست زنی در منزل در دروس عمومی نبايد بلافاصله پس از مطالعه درس باشد. يعني پس از اينکه يک موضوع مطالعه شد و مسائل تشريحي حل شد حداقل يک روز بعد اقدام به حل تست نمائيد. 2- در حل تست ابتدا مشخص کنيد چند تست مي خواهيد حل کنيد پس با يک نظم شروع به حل تست نمائيد نه به ترتيب و يا شماره تست( ابتدا تستهای تیپیک را حل کنید ) 3- در منزل براي حل تست ابتدا تمام قدرت و وقت خود را صرف حل تست هاي دانشگاه سراسري و آزاد نمائيد و سپس به تست هاي تاليفي بپردازيد ( ملاک ما براي تست خوب استاندارد بودن آن است نه سختي يا پر نکته بودن آن ) 4- در حل تست در منزل قبل از توجه به تعداد تست هاي حل شده به كيفيت آن توجه نماييد ( حل 10 تست با تفكر روي آنها بهتر از حل 200 تست با سرعت و در شرايط آزمون مي باشد ) 5 – نسبت بين مطالعه و تست زني ابتدای سال به صورت 20% تست و 80% مطالعه مي باشد و با نزديك شدن به كنكور اين نسبت جابه جا مي شود 7- در حل تست، نگراني از بابت تعداد تست درست حل شده نداشته باشيد 8- تا زماني که در يک درس مطالعه کافي نداريد سراغ تست زدن نرويد . ( مطالعه کتاب درسي – جزوه – کتب کمک درسي و حل تمرينات تشريحي ) 9- در هر نوبت حل تست ، تعداد تست ها دقيقاً برابر تعداد تست در آزمون باشد يعني اگر مثلاً تست شيمي حل مي کنيد با توجه به اينکه تعداد تست شيمي در آزمون براي رشته رياضي 30 عدد است تست ها رابه دسته هاي 30 تايي تقسيم کنيد و سپس هر قسمت را حل کرده وپس از چک کردن آن به سراغ قسمت بعد برويد ( در منزل ) 10- مطالعه فشرده و عجولانه قدرت تمركز را كم نموده و مطمئنا مطالعه ناقص خواهد بود. مطالعه ناقص باعث ايجاد نگراني و استرس مي شود.
Read More »Tag Archives: نحوه مطالعه
تکنیکهای مطالعه و برنامه ریزی برای کنکور
برنامه ریزی برنامه ریزی صحیح یعنیاستفاده از لحظه لحظه ی زندگی. هیچ هدفی هر چند به ظاهر بزرگ و دستنیافتنی باشد وجود ندارد که با برنامه ریزی صحیح قابل حصول نباشد.مهم ترین اصول برنامه ریزی که به نام هفت اصل طلایی معروف است عبارت اند از : 1 – برنامه ریزی باید به حد کافی انعطاف پذیر باشد . یعنی در آن یکسری ساعاتآزاد باشد که به دروس اختصاص داده نشود تا در صورت پیشامد های غیرمنتظره بتوان به جبران ساعات از دست رفته پرداخت و عقب ماندگی های بوجودآمده را در آن ساعات جبران کرد. 2 – برنامه ریزی باید فردی وبر اساس خصوصیت های ویژه و نقاط قوت و ضعف هرفرد باشد . عین حال باید توجه داشت عمل برنامه ریزی انفرادی هنگامی که فردبا دوستانی همراه شود که عادات تحصیلی یکسان دارند یا هدف مشترکی را تعقیبمیکنند ساده تر است ! 3 – در برنامه ریزی دروسی که پشت سر هم قرار میگیرند از نظر موضوع تفاوتبیشتری باید داشته باشند و دروس مشابه پشت سر هم خوانده نشود 4 – افزودن بر ساعات درسی و پیشرفت به صورت پله پله صورت گیرد نه به صورت حرکت موشکی یا سطح شیبدار. 5 – عقب گرد گاهی اوقات اجتناب ناپذیر است و آن هنگامی است که به اندازهکافی روی پله پایینتر نمانده اید ! یادتان باشد عقب گرد یک اتفاق طبیعیاست نه یک فاجعه ! 6 – در عمل به برنامه ریزی هر وقت احساس خستگی کردید بیاد این جمله بیفتید ” نسیمی نیرو بخش از پی هر خستگی می وزد ! پس به پیش ! ” هیچ کس آنقدر وقتندارد که تنها از بهترین لحظات استفاده کند. واقعیت این است که هستهمرکزی هر موفقیتی را نظم تشکیل میدهد . تکنیک های مطالعه : مرحله اول قبل از مطالعه : قبل از شروع دانستنی های زیر مفید است 1 – دانستن هدف: هدف زیربنای هرعملی است و شما از انجام هرکاری حتما هدفیدارید . لذا برای مطالعه نیز باید هدف مشخصی داشته باشید. اگر بدون هدفدرس بخوانید موفقیت چندانی کسب نمیکنید ! 2 – اراده : عزم و اراده قوی داشته باشید و با تلاش و مطالعه به روش صحیح راههای خوشبختی را به سوی خود بگشایید. 3 – اعتماد به نفس : شک و تردید را به خود راه ندهید و با اعتماد کامل بهاینکه حتما در کنکور قبول میشوید درس بخوانید . هر چه اعتماد به نفسبیشتری داشته باشید ضریب موفقیت شما بالاتر است. 4 – برنامه ریزی : داشتن برنامه منظم و هدفدار یکی از عوامل موفقیت است . برنامه ریزی صحیح و این که چگونه از وقتتان حداکثر استفاده را کنین کمکزیادی به شما در هنگام مطالعه میکند . البته توجه داشته باشید که برنامهبدون کار کردن هیچ منفعتی ندارد . 5 – نظم و ترتیب : نظم و برنامه اساس هر سازمانی است . لذا باید اتاقمطالعه شما کاملا عاری از هرگونه وسیله ی اضافی باشد . فقط کتابی را کهمیخواهید بعلاوه ی قلم و چند برگ سفید و اگر چیز دیگری نیاز داشتید مرتبرو میزتان بگذارید. اتاق باید عاری از هرگونه پوستر و عکس و … باشد . شما باید تمام وسایل مورد نیاز خود را فراهم کنین و از طرف دیگر کارها ییکه مربوط به مطالعه نیست مثله : تلفن زدن ، روزنامه خواندن و … را درزمان استراحت انجام دهید 6 – خونسردی : اضطراب و دلهره گامهای اولیه شکست میباشد . پس هیچ گاه درهنگام مطالعه اضطراب به خود راه ندهید و با این دید که حتما در امتحانقبولید به مطالعه بپردازید ! 7 – علاقه : شرط اساسی یادگیری است. لذا سعی کنین با روحیه خوب و مشتاق درس بخوانید نه با بیزاری و از روی اجبار 8 – عدم اتلاف وقت : از لحظه لحظه زندگیتان برای پیشرفت و تکامل استفاده کنین. 9 – اتاق مطالعه : باید آرام و ساکت باشین و تا حد امکان رفت و امدخانوادگی را به حداقل برسانید. همچنین شلوغ و پر از لوازم نباشد . خود رابه یک اتاق و یک میز مطالعه شرطی کنین تا مانع حوا پرتی شما و جلب توجهتان به اشیا نشود . تا حد امکان در اتاقی که میخوابید مطالعه نکنید ! چونباعث خواب آلودگی میشود. 10 – فاصله : فاصله چشم تا کتاب باید حدود 30-40 cm باشد. 11 – عدم خستگی : وقتی خسته اید اصلا مطالعه نکنید بعد از استراحت مشتاقانه و سرحال شروع به مطالعه کنید. 12 – زمان مطالعه : بلافاصله بعد خوردن غذا مطالعه نکنید. چون با پر شدنمعده دستگاه گردش خون ، خون را به معده می فرستد و خون کمتری به مغز میرسدو احساس خواب آلودگی به شخص دست میدهد. 13 – نور اتاق : نور ، در مکانی که میخواهید در آنجا مطالعه کنین باید کافی و مناسب باشد. 14 – تمرکز حواس: شرط اساسی یادگیری که قابل پرورش است. هنگام مطالعه یک دفترچه داشته باشید و افکار مزاحم را یادداشت کنید 15 – تغذیه مناسب : مواد غذایی کلسیم دار ؛ فسفر دار، منیزیم دار ، ویتامینها ی B -B12 باعث افزایش کارایی حافظه میشند. که درشیر – جوانهگندم – فندوق- گردو – بادام – تخم مرغ و سبزیجات و … موجود است. مرحله ی مطالعه : 1 – آموزش تند خوانی : وسایل مورد نیاز : مداد + کاغذ + ساعت. کلمه خوانی یک علت مهم کند خوانی است. نظامهای یادگیری ، یادسپاری و یادآوری انسان یک نظام عجیب است که تواناییهایش حد و مرزی ندارد فردمیتواند به جای خواندن 250 کلمه در دقیقه متعارف سرعت خواندنش را تا 24000کلمه در دقیقه افزایش دهد. 2 – یادداشت برداری: در حین خواندن نکات مهم و کلیدی را یادداشت کنید. حدود 90% مطالب یک کتاب غیر ضروری است. 3 – مرور : مرور صحیح را به هیچ عنوان فراموش نکنید. ما خیلی وقتها مطالعهنمیکنیم که چیزی را یاد بگیریم، بلکه بسیاری اوقات مطالعه میکنیم تاچیزهای را فراموش نکنیم. به عبارت دیگر شاید مطالعه بیشتر و وقت گذاشتنبرای مرور سریع مطالب باعث نشود که ما مطلب جذیدی را یاد بگیریم. امالااقل این فایده را دارد که به ما می آموزد مطلب و گزینه ی نا درست کداماست. و همین که شما بدانین کدام گزینه نادرست است میتواند کمک شایانیبرای رساندن شما به گزینه درست باشد . چقدر بخوانیم ؟ درس آسان : 50 -45 دقیقه درس بخوانید و 5 دقیقه استراحت درس سخت : 30 – 15 دقیقه درس و 5 دقیقه استراحت البته این نوع درس خواندن برای همه ی زمان ها توصیه نمیشود
Read More »فنون برتر مطالعه
روشی که برای مطالعه توصیه میشود شامل هشت مرحله میباشد .این روش به شما کمک میکند که هنگام مطالعه تمرکز حواسی مناسب داشته باشید و مطالب را به خوبی درک کنید و بخاطر بسپارید و در مواقع مورد نیاز براحتی بخاطر بیاوری. مرحله اول : پیش مطالعه هدف از انجام مرحله پیش مطالعه آشنا شدن با کتابی است که میخواهید مطالعه کنید.این مرحله برای هر کتاب فقط یکبار انجام میشود.لازم است که ابتدا با مشخصات کتاب و موضوع آن تا حدودی آشنا شوید و در مدت حدودا 2 تا 5 دقیقه یک نگاه اجمالی به کل کتاب و نمودارها و تصاویر کتاب بیندازید. مرحله دوم : بررسی اولیه یک فصل یا یک قسمت از کتاب. در این مرحله یک فصل یا یک قسمت از کتاب را برای مطالعه انتخاب کرده و با نگاه کردن به متن یکسری اطلاعات اولیه در مورد آن فصل بدست آورید. توجه داشته باشید که در این مرحله نباید متن را با دقت و توجه بخوانیم.برای این مرحله 1 یا 2 دقیقه زمان کافیست. مرحله سوم : سوال گذاری چند سوال در مورد فصلی که در مرحله قبل بررسی کردیم روی کاغذ مینویسیم که ممکن است جواب این سوالات در آن فصل نباشد.توجه کنید که در این مرحله برای طرح سوال از ذهن خود کمک بگیرید و به کتاب نگاه نکنید.هدف از این مرحله افزایش دقت و کنجکاوی و تمرکز میباشد و موجب میشودکه در مرحله بعد که قصد مطالعه متن اصلی کتاب را دارید به دنبال پاسخ سوالهایتان باشید و از این طریق به هنگام مطالعه تمرکز حواس بهتری داشته باشید.این سوالها ممکن است از کنجکاوی شما سرچشمه گرفته باشند یا با توجه به عناوین کتاب و پرسشهای آن انتخاب شده باشند و مهم نیست که پاسخ آنها در کتاب باشد یا نه.پس در این مرحله حداق 5 سوال در رابطه با موضوع بنویسید. مرحله چهارم : مرحله خواندن پس از انجام مراحل قبل تمرکز حواسی مناسب خواهید داشت تا مطالعه متن اصلی کتاب و فصل مورد نظر را شروع کنید.در این مرحله از ابتدای فصل مورد نظر شروع به مطالعه نمایید.و در حین مطالعه به چند نکته توجه داشته باشید: 1 – با حداکثر سرعتی که مطلب را درک میکنید بخوانید نه با حداقل آن. 2 – در حین مطالعه هرجا نکته مهمی را فهمیدید بلافاصله آن را یادداشت کنید یا حداقل زیر آن خط بکشید.یادداشتهای شما تا حد امکان خلاصه و کلیدی باشد و هرگز مطالب مهم را جمله وار یادداشت نکنید. 4 – چنانچه قسمتی از مطلب نامفهوم بود و نتوانستید آن را درک کنید بلافاصله دوباره خوانی نکنید فقط در کنار چنین مطالبی علامت سوال بگذارید . مرحله پنجم : مرحله بازنگری در این مرحله به کلمات کلیدی که یادداشت کرده اید نگاه کنید و سعی کنید مطالب خوانده شده را به کمک آنها بخاطر بیاورید.اگر یک کلمه کلیدی باعث یادآوری مطلبی نشد یا آن مطلب را کم برداشت کرده اید و یا مطلب را بد برداشت کرده اید.پس قسمت مربوط به آن کلمه را دوباره بخوانید و کلمه کلیدی را اصلاح یا تکمیل کنید.در این مرحله همچنین قسمتهایی را که علامت سوال گذاشته اید بخوانید و کلمات کلیدی را تکمیل کنید. بعد از انجام صحیح این مرحله شما دیگر تا آخر سال تحصیلی احتیاجی به مراجعه مجدد به کتاب نخواهید داشت. مرحله ششم : الگوی یادآوری در این مرحله شما باید الگوی یادآوری را رسم کنید . الگوی یادآوری یا طرح شبکه ای مغز معمولا بصورت اشکال هندسی مثل دایره و مربع و مثلث و … طراحی میشود به این صورت که ابتدا برای خود مشخص میکنیم که برای نکات اصلی متن از کدام شکل استفاده کنیم و همینطور برای نکات فرعی و فرعی تر از چه اشکالی استفاده کنیم.سپس شروع به نوشتن نکات کلیدی در طرح میکنیم به اینصورت که ابتدا اصلیترین نکته را مثلا در یک مربع میکشیم و سپس نکات فرعی را مثلا داخل دایره میکشیم و با خطی دایره و مربع را به هم وصل میکنیم و به همین صورت کار را ادامه میدهیم و نکات کلیدی را بر اساس ارتباطی که دارند به هم وصل میکنیم. در رسم الگوی یادآوری نکات زیر را رعایت کنید: 1 – طرحهایتان را منظم بکشید. 2 – از رنگهای مختلف استفاده کنید. 3 – طرحهایتان را خیلی شلوغ نکنید. 4 – فقط خودتان بتوانید طرح را بخوانید کافیست.لازم نیست که دیگران از آن سر در بیاورند. مرحله هفتم : مرحله تفکر و امتحان در این مرحله بدون نگاه کردن به الگو آن را در ذهن مجسم کنید و ارتباطاتش را در ذهن مرور کنید.و سعی کنید طرح را با استفاده از حافظه خود با تمام جزعیاتش روی کاغذ بکشید.قسمتهایی که یادتان نمی آید بلافاصله به طرح اصلی مراجعه نکنید بلکه یکمقدار روی آن فکر کنید و اگر یادتان نیامد به الگوی اصلی مراجعه کنید ( فکر کردن خیلی مهم است ) . مرحله هشتم : مرور بلافاصله در این مرحله بلافاصله بعد از مرحله قبل الگویی را که رسم کرده اید نگاه کرده و با صدای بلند برای خود توضیح دهید مانند معلمی که درس را برای شاگردش توضیح میدهد.به هنگام تعریف به هیچ وجه به کتاب مراجعه نکنید مگر آنکه بخشی از یادداشتهایتان گنگ باشد و به کمک آن نتوانید مطالب را تعریف کنید.در اینصورت به کتاب مراجعه کنید و یادداشتهایتان را تکمیل یا اصلاح کنید.که اگر مراحل قبل را صحیح انجام داده باشید به این مشکل بر نمیخورید. چنانچه مطلبی که مطالعه میکنید پرسش یا تمرین دارد این تمرینها و پرسشها را در این مرحله حل کنید. مرور مطالب برای پایداری آنها در حافظه بلند مدت و فعال بودن آنها در مغز برای استفاده های بعدی بسیار لازم و ضروری است.یک مرور صحیح دو اصل دارد: 1 – از روی الگوی تهیه شده توسط خود فرد انجام میشود. 2 – در زمانهای مشخص انجام میگیرد. لازم است که در مرور مطالب فواصل زمانی مناسب را در نظر بگیریم.این زمانها به ترتیب عبارتند از: 1 – مرور بلافاصله ( بلافاصله بعد از انجام مرحله هفتم ) : مثلا در روز پنجم مهرماه 83 2 – مرور 24 ساعت بعد : ششم مهرماه 83 3 – مرور یک هفته بعد : سیزده مهر 83 4 – مرور یکماه بعد : سیزده آبان 83 5 – مرور چهار ماه بعد :سیزده اسفند 83 مطمئن باشید که بعد از انجام این مرورها مطلب تا آخر عمر در حافظه بلند مدت شما میماند.
Read More »