برنامه ریزی و مطالعه برای کنکور در ماه رمضان

اگرچه ماه رمضان فرصت مغتنمی است که در آن زندگی انسان، صورتی برنامه‏ ریزی شده پیدا می‏کند و در قالب برنامه‏ای الهی، انسان می‏ آموزد و تمرین می‏کند که چگونه باید براساس برنامه‏ ریزی و نظم، زندگی کند؛ امّا غالباً به جای آموختن از این یک‏ماه و استفاده در یازده‌ماه دیگر، این یک‏ماه نیز مانند سایر ماه‏ها بدون برنامه و استفاده سپری می‌شود. سال 92 چندمین سالی است که ماه رمضان تماماً در تابستان واقع شده و از قضا این ایّام مقارن با زمانی است که اغلب داوطلبان در گام‏های نخستین در مسیر آماده‏ سازی خود برای کنکور هستند. بنابراین ضروری است با پاسخ به این پرسش که «در ماه رمضان چگونه درس بخوانیم؟»، دغدغه‏ هایی از داوطلبان کوشا را برطرف کنیم.

1 – اُفت طبیعی است.اگرچه می‏توان به گونه‏ای برنامه‏ ریزی کرد که میزان و کیفیّت ساعات مطالعاتی کاهش پیدا نکند؛ امّا واقعیّت این است که اغلب داوطلبان به دلیل مواجهه با برنامه‏ های غیر‌متغیّری، با کاهش ساعات مطالعاتی و بعضاً با کاهش کیفیت مطالعاتی روبه‌رو هستند. باید بدانید ضمن آن که این وضعیّت تقریباً همگانی و فراگیر است، قابل جبران و اصلاح نیز هست.

2 – توقّف ممنوع. بزرگ‏ترین اشتباه را کسانی مرتکب می‏شوند که با نگرانی از کاهش ساعات و یا کیفیت مطالعه، فعالیت درسی خود را متوقف می‏کنند. این گروه باید بدانند که قطع فعالیت، علاوه بر مختل کردن روند آماده‌سازی آن‏ها، شروع مجدد فعالیت درسی را با کندی روبه ‏رو می‏ سازد.

3 – قدر فرصت را بدان.ماه رمضان سال 92 در روزهایی قرار گرفته که تقریباً طولانی‏ ترین روزهای سال هستند و شب‏ها نیز تقریباً کوتاه‏ترین زمان‏ها را به خود اختصاص می‏دهند. برنامه ‏ریزی صحیح کمک می‏کند تا با اندکی جا‏به‏ جایی در زمان‏های آزاد، فرصت مطلوبی برای فعالیت درسی در اختیار قرار بگیرد.

4 – به انجام وظیفه فکر کن. شایع‏ترین عامل افت ساعت و کیفیت مطالعه در ماه رمضان، تلویزیون و پخش سریال‏های چندگانه‏ ی آن است. البته اگرچه ظاهراً تلویزیون را عامل افت قلمداد کردیم، ولی باید صراحتاً اعتراف کنیم که عامل این افت، بی‏ برنامگی و بی‏ توجهی داوطلب نسبت به شرایطی است که در آن قرار دارد. واقعیت آن است که تلویزیون یک ابزار است و متولیان این وسیله خود را موظف به پرکردن اوقات روزه‌دارانی می‏دانند که پس از افطار، کاری جز نشستن در مقابل جعبه‏ی جادو و چشم دوختن به آن ندارند. پس تهیه‌کنندگان و سازندگان برنامه‏ ها مشغول عمل کردن به وظیفه‏ ای هستند که برای خویش قائل به انجام آن هستند. حال باید از داوطلب آزمون سراسری پرسید: وظیفه‏ ی تو چیست؟ آیا تو هم باید مقابل تلویزیون بنشینی و به صفحه‏ ی آن چشم بدوزی یا وظیفه‏ ی دیگری را به‏ عهده داری که اگر آن را انجام ندهی، بدون شک کوتاهی کرده‏ ای؟ فکر می‏کنیم داوطلب جدی آزمون سراسری ترجیح می‏دهد تا وظیفه‏ ی اصلی‌اش را انجام دهد و تماشای سریال‏ها و مجموعه‏ های ماه رمضانی تلویزیون را به وقت مناسب‏تری موکول کند.

5 – ابر و باد و … چه می‏کنند؟ نوبت‏ های غذایی ماه رمضان و فاصله‏ ی نسبتاً طولانی سحر تا افطار گروهی از داوطلبان روزه‏ گیر را در ساعات بعدازظهر با مشکل افت قند خون و بعضاً بی‌حالی مواجه می‏سازد. گرمای تیر و مرداد ماه نیز گاه این شرایط را تشدید می‏کنند. در این شرایط برخی گمان می‏کنند که ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست به دست هم داده‏ اند تا ما نتوانیم کار درسی و مطالعاتی خود را به انجام برسانیم و خوب طبیعی است که ادامه‏ ی این شرایط یعنی فاصله گرفتن از سایرین. پس چاره چیست؟ یا باید قید درس و کنکور را بزنیم و یا قید روزه و ماه رمضان را. به این گروه از داوطلبان باید گفت:اگر شرایط جدیدی پیش آمده است، درایت و هوشمندی حکم می‏کند که ما بهترین موقعیت‏ها را در شرایط جدید برای خویش بیابیم و براساس این موقعیت‏ها، وظایف‌مان را پیش ببریم. رفتار هوشمندانه اقتضا می‏کند که ساعات مطالعاتی خود را اندکی تغییر دهید و آن‏گاه ببینید که نه تنها ساعات مطالعاتی شما کاهش پیدا نخواهد کرد، بلکه در کنار ثبات میزان مطالعه می‏توان از کیفیت خوبی نیز بهره‏ مند شد. پیشنهاد ما این است که بعد از افطار و پس از استراحتی کوتاه، کار درسی را آغاز کنید و با استفاده از یک برنامه‏ ریزی منظم و حساب‏ شده، آن را تا نزدیکی‏های ساعت 11 روز بعد ادامه دهید و پس از آن بخوابید.